ಹುತ್ತಗಟ್ಟದೆ ಚಿತ್ತ ಮತ್ತೆ ಕೆತ್ತೀತೇನು...

ಅವ್ಯ­ಕ್ತಾ­ದೀನಿ ಭೂತಾನಿ
ವ್ಯಕ್ತ­ಮ­ಧ್ಯಾನಿ ಭಾರ­ತ
ಅವ್ಯ­ಕ್ತ­ನಿ­ಧ­ನಾ­ನ್ಯೇವ
ತತ್ರ ಕಾ ಪರಿ­ದೇ­ವ­ನಾ­

ತುಂಬ ಬಳ­ಕೆ­ಯಾದ, ನಮ್ಮ ಜೀವ­ನದ ನಶ್ವ­ರ­ತೆ­ಯನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಗಾಢ­ವಾಗಿ ಹೇಳುವ ಶ್ಲೋಕ ಇದು. ಇದು ಅನೇಕ ಲೇಖ­ಕರ ಕೃತಿ­ಗ­ಳಲ್ಲಿ ಬಂದು ಹೋಗಿವೆ. ಅಡಿ­ಗರ `ಶ್ರೀ­ರಾಮ ನವ­ಮಿಯ ದಿವಸ' ಕವಿ­ತೆ­ಯಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ದಟ್ಟ ರೂಪ­ಕ­ವಾಗಿ ಬರು­ತ್ತದೆ;

ಶ್ರೀರಾ­ಮ­ನ­ವ­ಮಿಯ ದಿವಸ ರಾಮ­ನಾ­ಮಾ­ಮೃ­ತವೆ
ಪಾನಕ, ಪನಿ­ವಾರ, ಕೋಸಂ­ಬರಿ;
ಕರ­ಬೂಜ ಸಿದ್ದೋ­ಟು­ಗಳ ಹೋಳು, ಸೀಕ­ರಣೆ:
ವ್ಯಕ್ತ­ಮ­ಧ್ಯಕ್ಕೆ ಬಂದು­ರಿವ ಶಬರಿ.

ಇಲ್ಲಿ ಬರುವ ವ್ಯಕ್ತ­ಮ­ಧ್ಯ­ವನ್ನು ಅಡಿ­ಗರು ಭಗ­ವ­ದ್ಗೀ­ತೆ­ಯಿಂ­ದಲೇ ಎತ್ತಿ­ಕೊಂ­ಡದ್ದು. ಆದರೆ,ಉಮರ್ ಖಯ್ಯಾಮ ಭಗ­ವ­ದ್ಗೀ­ತೆ­ಯನ್ನು ಓದಿ­ದ್ದಾನೆ ಅನ್ನು­ವು­ದಕ್ಕೆ ಯಾವ ಪುರಾ­ವೆಯೂ ಇಲ್ಲ. 1048ರಲ್ಲಿ ಆತ ಪರ್ಶಿ­ಯಾ­ದಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ­ದ­ವನು. ಅವನು ತನ್ನ ರುಬಾ­ಯಿ­ಯೊಂ­ದ­ರಲ್ಲಿ ಹೀಗೆ ಬರೆ­ದಿ­ದ್ದಾನೆ;

There was the door to which I found no key;
There was a veil through which I might not see:
Some little talk awhile of me and Thee
There was- and then no more of Thee and Me.

ಇದನ್ನು ಡಿವಿಜಿ ಅನು­ವಾ­ದಿ­ಸಿ­ರು­ವುದು ಹೀಗೆ;

ಹಿಂದೊಂದು ಬಾಗಿಲ್, ಆ ಬೀಗಕ್ಕೆ ಕೈಯಿಲ್ಲ;
ಮುಂದೊಂದು ತೆರೆ. ಅದ­ನೆತ್ತಿ ನೋಡ­ಲ­ಳ­ವಲ್ಲ:
ಈ ಎಡೆ­ಯೊ­ಳೊಂ­ದೆ­ರೆಡು ದಿನ ನೀನು ನಾನೆಂದು
ಹರ­ಟು­ವೆವು; ಬಳಿ­ಕಿಲ್ಲ ನೀನು ನಾನು­ಗಳು.

ಅವ್ಯಕ್ತ ಆದ್ಯಂ­ತದ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತ­ಮ­ಧ್ಯದ ಕಲ್ಪನೆ ಹಾಗಿ­ದ್ದರೆ ಭರ­ತ­ಖಂ­ಡ­ಕ್ಕಷ್ಟೇ ಸೀಮಿ­ತ­ವಲ್ಲ ಎಂದಂ­ತಾ­ಯಿ­ತಲ್ಲ. ಮತ್ತೀಗ ಕೃಷ್ಣ ಏನ­ನ್ನು­ತ್ತಾನೆ ಕೇಳೋಣ.
ಆತ್ಮನು ಅವಿ­ನಾಶಿ. ಆದ್ದ­ರಿಂದ ಯಾವ ಪ್ರಾಣಿ­ಗಳ ವಿಚಾ­ರ­ದಲ್ಲೂ ಶೋಕಿ­ಸು­ವುದು ಸರಿ­ಯಲ್ಲ ಎಂದು ಉಪ­ದೇ­ಶಿ­ಸು­ತ್ತಲೇ ಕೃಷ್ಣ ಮತ್ತೊಂದು ಮಾತನ್ನೂ ಆಡು­ತ್ತಾನೆ;
ಕ್ಪತ್ರಿ­ಯ­ನಿಗೆ ಧರ್ಮ­ಯು­ದ್ಧ­ಕ್ಕಿಂತ ಉತ್ತ­ಮ­ವಾ­ದದ್ದು ಬೇರೊಂ­ದಿಲ್ಲ. ಈ ಯುದ್ಧ ತಾನಾ­ಗಿಯೇ ಬಂದಿದೆ. ಇಚ್ಛಿ­ಸದೇ ಬಂದಿದೆ. ನಿನ­ಗಾಗಿ ಸ್ವರ್ಗ ಬಾಗಿ­ಲನ್ನು ತೆರೆ­ಯುವ ಈ ಯುದ್ಧ ಕೇವಲ ಭಾಗ್ಯ­ಶಾ­ಲಿ­ಗ­ಳಿ­ಗಷ್ಟೇ ಒದ­ಗಿ­ಬ­ರು­ತ್ತದೆ. ಈ ಧರ್ಮ­ಯುದ್ಧ­ವನ್ನು ನೀನು ಮಾಡ­ದಿ­ದ್ದರೆ ನಿನ್ನ ಸ್ವಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಕೀರ್ತಿ ಹಾಳಾ­ಗು­ತ್ತದೆ. ನೀನು ಪಾಪ­ವನ್ನು ಗಳಿ­ಸು­ತ್ತೀಯ. ಜನರು ನಿನ್ನನ್ನು ಹೇಡಿ ಎಂದು ಕರೆ­ಯು­ತ್ತಾರೆ. ಆಗ, ಸಂಭಾ­ವಿ­ತಸ್ಯ ಚಾಕೀರ್ತಿಃ ಮರ­ಣಾ­ದ­ತಿ­ರಿ­ಚ್ಯ­ತೇ­- ಸಂಭಾ­ವಿ­ತ­ರಿಗೆ ಅವ­ಮಾ­ನ­ಕ್ಕಿಂತ ಸಾವೇ ಮೇಲು. ನೀನು ಹೆದರಿ ಯುದ್ಧ­ಸ್ಥಾ­ನ­ದಿಂದ ಓಡಿ­ಹೋದೆ ಎಂದು ಶೂರರು ಎಣಿ­ಸು­ತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ನಿನ್ನ ಶೌರ್ಯ­ವನ್ನು ಮೆಚ್ಚಿ­ದ­ವರೇ ನಿನ್ನನ್ನು ಲಘು­ವಾಗಿ ಕಾಣು­ತ್ತಾರೆ.
ಭಗ­ವ­ದ್ಗೀತೆ ಹತ್ತಿ­ರ­ವಾ­ಗು­ವುದು ಇಲ್ಲೇ. ಅದು ಎರಡು ನೆಲೆ­ಗ­ಳಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯ­ನಿ­ರ್ವ­ಹಿ­ಸು­ತ್ತದೆ. ಏಕ­ಕಾ­ಲಕ್ಕೆ ಐಹಿ­ಕ­ವನ್ನೂ ಪಾರ­ಮಾ­ರ್ಥಿ­ಕ­ವನ್ನೂ ಬೋ­ಸು­ತ್ತದೆ. ಹಾಗ­ಲ್ಲ­ದಿ­ದ್ದರೆ ಹೀಗೆ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಒಲಿ­ಸಿ­ಕೊ­ಳ್ಳು­ತ್ತೇನೆ ಎಂದು ಹೊರ­ಡು­ತ್ತದೆ. ಆತ್ಮದ ಅವಿ­ನಾ­ಶಿ­ತ್ವ­ದಿಂದ ಅರ್ಜು­ನ­ನಿಗೆ ಕನ್ವಿನ್ಸ್ ಆಗ­ಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ಗೊತ್ತಾ­ದ­ವ­ನಂತೆ ಕೃಷ್ಣ ಅಲ್ಲಿಂದ ಥಟ್ಟನೆ ಜನ­ಸಾ­ಮಾ­ನ್ಯ­ರಂತೆ ಮಾತಿಗೆ ತೊಡ­ಗು­ತ್ತಾನೆ.
ನಿನ್ನ ಸಾಮ­ರ್ಥ್ಯ­ವನ್ನು ಹಳಿ­ಯುತ್ತಾ ಜನ ಆಡ­ಬಾ­ರದ ಮಾತಾ­ಡು­ತ್ತಾರೆ. ಇದ­ಕ್ಕಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ವೇದ­ನೆ­ಯುಂಟು ಮಾಡು­ವಂ­ಥದ್ದು ಮತ್ತೇ­ನಿದೆ? ಯುದ್ಧ­ದಲ್ಲಿ ಸತ್ತರೆ ವೀರ­ಸ್ವರ್ಗ ಸೇರುತ್ತಿ, ಗೆದ್ದರೆ ರಾಜ್ಯ­ಯೋಗ ನಿನ್ನ­ದಾ­ಗು­ತ್ತದೆ. ಆದ್ದ­ರಿಂದ ; ಯುದ್ಧಾಯ ಕೃತ­ನಿ­ಶ್ಚಯಃ.
`ಏ­ನಾ­ಗುತ್ತೋ ಆಗ್ಲಿ. ನಾನಿದ್ದೀನಿ ಕಣೋ..ಜಮಾಯಿಸೋ ಮಚ್ಚಾ' ಎನ್ನುವ ಗೆಳೆ­ಯ­ನಂತೆ ಕೃಷ್ಣ ಪುಸ­ಲಾ­ಯಿ­ಸು­ವು­ದನ್ನು ಕಂಡಾಗ ನಗು ಬರು­ತ್ತದೆ. ಹೇಗಾ­ದರೂ ಮಾಡಿ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಅರ್ಜು­ನ­ನನ್ನು ಎಳೆದು ತರ­ಬೇಕು ಎಂಬ ಏಕೈಕ ಉದ್ದೇ­ಶ­ದಿಂದ ಅರ್ಥ­ವಿ­ಲ್ಲದ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಾದ­ಗ­ಳನ್ನೂ ಕೃಷ್ಣ ಮುಂದಿ­ಡು­ತ್ತಾನೆ.

ಸುಖ­ದುಃಖೇ ಸಮೇ ಕೃತ್ವಾ
ಲಾಭಾ­ಲಾಭೌ ಜಯಾ­ಜ­ಯೌ
ತತೋ ಯುದ್ಧಾಯ ಯುಜ್ಯಸ್ವ
ನೈವಂ ಪಾಪ­ಮ­ವಾ­ಪ್ಸ­ಸಿ­

ಸುಖ­ದುಃಖ, ಲಾಭ­ನಷ್ಟ ಮತ್ತು ಸೋಲು­ಗೆ­ಲು­ವು­ಗ­ಳನ್ನು ಸಮ­ನಾಗಿ ಕಂಡು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸಿದ­್ಧ­ನಾಗು. ಆಗ ನಿನ್ನನ್ನು ಪಾಪ ಮೆತ್ತಿ­ಕೊ­ಳ್ಳು­ವು­ದಿಲ್ಲ ಅನ್ನು­ತ್ತಾನೆ ಕೃಷ್ಣ. ಸೋಲು­ಗೆ­ಲುವು ಮುಖ್ಯ­ವಲ್ಲ, ಭಾಗ­ವ­ಹಿ­ಸು­ವು­ದಷ್ಟೇ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬ ತೀರಾ ಸವ­ಕ­ಲಾದ ಹೇಳಿ­ಕೆ­ಯಂತೆ ಇದು ಇವತ್ತು ಕಾಣಿ­ಸು­ತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಒಮ್ಮೆ ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿ­ಕೊಂ­ಡರೆ ಅರ್ಜು­ನ­ನನ್ನು ಹೇಗೆ ಗೆಲ್ಲು­ವಂತೆ ಮಾಡ­ಬೇಕು ಅನ್ನು­ವುದು ತನಗೆ ಗೊತ್ತಿದೆ ಎಂಬ ಆತ್ಮ­ವಿ­ಶ್ವಾ­ಸ­ದಿಂ­ದಲೇ ಈ ಮಾತು­ಗ­ಳನ್ನು ಕೃಷ್ಣ ಆಡು­ತ್ತಾನೆ.
ಇವಿಷ್ಟೂ ಮಾತು ಸಾಂಖ್ಯ­ಯೋ­ಗ­ದಲ್ಲಿ ಬರು­ತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲಿಂ­ದಾ­ಚೆಗೆ ಕೃಷ್ಣ ಅರ್ಜುನ ಕಂಡು ಕೇಳ­ರಿ­ಯದ ಮಾತು­ಗಳ ಮೂಲಕ ಅವ­ನನ್ನು ಬದ­ಲಾ­ಯಿ­ಸು­ವು­ದಕ್ಕೆ ಯತ್ನಿ­ಸು­ತ್ತಾನೆ. ಆತ ಹೇಳು­ತ್ತಾನೆ. ಇದು­ವ­ರೆಗೆ ನಾನು ಬೋ­ಧಿಸಿ­ರು­ವುದು ಸಾಂಖ್ಯ­ವನ್ನು ಕುರಿತ ವಿವೇಕ. ಈಗ ಯೋಗದ ಕುರಿತು ಹೇಳು­ತ್ತೇನೆ. ಈ ರಹ­ಸ್ಯ­ವನ್ನು ತಿಳಿ­ಯುವ ಮೂಲಕ ನೀನು ಕರ್ಮದ ಕಟ್ಟನ್ನು ಕಳ­ಚಿ­ಕೊ­ಳ್ಳುತ್ತಿ. ಈ ಯೋಗ­ಭ್ಯಾ­ಸ­ದಿಂದ ನಷ್ಟ­ವೇನೂ ಆಗು­ವು­ದಿಲ್ಲ. ಅದ­ರಲ್ಲಿ ಏನೊಂದು ಹಾನಿಯೂ ಇಲ್ಲ. ಸ್ವಲ್ಪ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿ­ದರೂ ಅದು ದೊಡ್ಡ ಭಯ­ದಿಂದ ನಿನ್ನನ್ನು ಪಾರು ಮಾಡು­ತ್ತದೆ ಎಂದು ಕೃಷ್ಣ ಕಸ್ತೂರಿ ಮಾತ್ರೆ ಮಾರು­ವ­ವನ ಧಾಟಿ­ಯಲ್ಲಿ ಹೇಳು­ತ್ತಾನೆ. ಭಗ­ವ­ದ್ಗೀ­ತೆಗೆ ಈ ಓಲೈ­ಸುವ ಧಾಟಿ ಬೇಕಿತ್ತೇ ಎಂದು ಅನೇಕ ಸಾರಿ ಅನು­ಮಾನ ಮೂಡು­ತ್ತದೆ.
ಇದ್ದ­ಕ್ಕಿ­ದ್ದಂತೆ ವೇದಾ­ಚ­ರ­ಣೆ­ಗಳ ಕುರಿತ ಟೀಕೆಯೂ ಇಲ್ಲಿ ಕಾಣಿ­ಸಿ­ಕೊ­ಳ್ಳು­ತ್ತದೆ. ಅವಿ­ವೇ­ಕಿ­ಗಳು ವೇದ­ಗ­ಳ­ಲ್ಲಿನ ಕರ್ಮ­ಭಾ­ಗ­ವನ್ನೇ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎಂದು ಪ್ರಶಂ­ಸಿ­ಸು­ತ್ತಾರೆ. ಸ್ವರ್ಗ­ವನ್ನು ಗುರಿ­ಯಾ­ಗಿ­ಟ್ಟು­ಕೊಂಡು ಆಶೆ­ಗ­ಳಿಂದ ತುಂಬಿ­ದ­ವ­ರಾಗಿ ಕರ್ಮ­ಗ­ಳಿಗೆ ಪ್ರತಿ­ಫಲ ಅಪೇ­ಕ್ಪಿ­ಸುತ್ತಾ ವಿವಿಧ ಕಾರ್ಯ­ಗ­ಳನ್ನು ಮಾಡು­ತ್ತಾರೆ. ಅವರ ಆಸ­ಕ್ತಿ­ಯೇ­ನಿ­ದ್ದರೂ ಯೋಗ ಮತ್ತು ಸಂಪ­ತ್ತಿ­ನಲ್ಲಿ. ಆದ್ದ­ರಿಂದ ಅವರ ಮನಸ್ಸು ಸ್ಥಿರ­ವಾ­ಗಿ­ರು­ವು­ದಿಲ್ಲ. ಹೀಗಾಗಿ ಅವ­ರಿಗೆ ತೃಪ್ತಿಯೂ ಇಲ್ಲ.
ಇಲ್ಲಿ ಸ್ವರ್ಗದ ಆಶೆ­ಯಿಂದ ಕರ್ಮಾ­ಸ­ಕ್ತ­ರಾ­ಗು­ತ್ತಾರೆ ಎಂದು ಜರೆ­ಯುವ ಕೃಷ್ಣ, ಇದಕ್ಕೂ ಮೊದಲು ಅರ್ಜು­ನ­ನಿಗೇ ಸ್ವರ್ಗದ ಆಮಿಷ ಒಡ್ಡಿ­ರು­ತ್ತಾನೆ ಅನ್ನು­ವು­ದನ್ನು ಗಮ­ನಿಸಿ;
ಹತೋ ವಾ ಪ್ರಾಪ್ಸ್ಯಸಿ ಸ್ವರ್ಗ್.. ಸತ್ತರೆ ಸ್ವರ್ಗ ಸೇರು­ತ್ತೀಯೆ ಎಂದ­ವನ ಬಾಯಲ್ಲೇ ಕಾಮಾ­ತ್ಮಾನಃ ಸ್ವರ್ಗ­ಪರಾ ಜನ್ಮ­ಕ­ರ್ಮ­ಫ­ಲ­ಪ್ರ­ದಾ್.. ಎಂಬ ಮಾತೂ ಬರು­ತ್ತದೆ ಅಂದ ಮೇಲೆ ಯಾವುದು ಸತ್ಯ? ಯಾವುದು ಮಿಥ್ಯ?
ಅಥವಾ ಎರಡೂ ಮಾತು­ಗ­ಳನ್ನೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ contextನಲ್ಲಿ­ಟ್ಟು­ಕೊಂಡು ನೋಡ­ಬೇಕೇ?